Zespół deficytu uwagi, polega na trudnościach związanych z koncentracją i utrzymaniem uwagi. Objawia się zapominaniem, trudnościami w organizacji, odwlekaniem, odkładaniem zajęć, problemami ze skupieniem się na zadaniu. ADD czyli attention deficit disorder jest jednym z podtypów ADHD. W przeciwieństwie do ADHD wyróżnia się brakiem lub minimalną nadpobudliwością ruchową. Niestety ADD poświęca się zbyt mało uwagi, co wynika z faktu, iż dziecko spokojne, ciche budzi podziw i akceptacje w przeciwieństwie do ADHD. Jednak dorośli z nierozpoznanym ADD mają wiele problemów zarówno w życiu zawodowym jak i prywatnym. Poniższy artykuł zawiera informacje dotyczące przyczyny ADD, skutków zwłaszcza w dorosłym życiu, jak też wskazaniem technik radzenia sobie z ADD.
Zespół deficytu uwagi, ADD, co to jest?
Zespół deficytu uwagi, nazywany ADD jest zaburzeniem objawiającym się na poziomie funkcjonowania umysłu, czyli naszego mózgu w działaniu. Wynika on z nieprawidłowych połączeń obwodów mózgowych jakie powstają na pewnym etapie rozwoju dziecka, szczególnie w okresie niemowlęcym. Przede wszystkim chodzi o połączenia nerwowe kory przedczołowej. Na proces wzrostu lub zahamowania ilości komórek nerwowych oraz obwodów nerwowych w tym obszarze, mają wpływ wszystkie interakcje emocjonalne jakie doświadcza dziecko od najwcześniejszego okresu życia. I tak jeśli niemowlę doświadcza radości i szczęścia, wydzielają się endorfiny, które z kolei pobudzają wzrost komórek nerwowych. Kiedy niemowlę doświadcza strachu, lęku, paniki itp. wydziela się kortyzol, który powoduje kurczenie się ważnych ośrodków mózgu.
Zatem na skutek głównie nieodpowiednich warunków zewnętrznych kora przedczołowa dziecka nie rozwija się w należyty sposób. Nasz mózg nie funkcjonuje prawidłowo. Dlatego uważa się, że zespól deficytu uwagi jest w dużej części przyczyną niedostatecznej ilości dopaminy, uważanej za jeden z najważniejszych neuroprzekaźników, zwłaszcza w obszarze koncentracji i uwagi. Na szczęście proces ten jest odwracalny, gdyż nasz mózg jest neuroplastyczny.
Jak się objawia w życiu dorosłej osoby?
Zespół deficytu uwagi może mieć różne „oblicza”. Ogólnie ujmując u dorosłych z ADD objawia się problemami z planowaniem, zapamiętywaniem, zapominaniem, trudnościami w utrzymaniu uwagi na zadaniach ale też impulsywnością. Jak też osłabieniem motywacji i wytrwałości w dążeniu do celu zwłaszcza mimo niepowodzeń. Zaburzeniami w umiejętności panowania nad popędami i odłożeniu na później ich zaspokajania, brakiem umiejętności regulowania nastroju. Osoby z ADD są bardzo często nadwrażliwe emocjonalnie, tak jakby cierpiały na alergie emocjonalne. Wiele osób skarży się też na przygnębienie. W szczególności brak entuzjazmu i zaangażowania w różne aspekty swojego życia, nawet te na których osobie bardzo zależy np. relacje z najbliższą osobą. Jednym z najbardziej charakterystycznych objawów ADD jest także dysocjacja i roztargnienie. Nadpobudliwość emocjonalna z jednej strony, a apatia z drugiej to kolejne objawy ADD.
Zespół deficytu uwagi a czas i przyszłość
Zespół deficytu uwagi charakteryzuje się słabo rozwiniętym obwodem inteligencji czasowej. Umysł osoby z ADD doświadcza czegoś w rodzaju analfabetyzmu czasowego. Istnieje dla niego głównie tu i teraz. Przyszłość jest na tyle odległa i tak abstrakcyjna, że osoba nie jest w stanie mieć jej na uwadze. Można powiedzieć, że w mózgu osoby z ADD pod względem czasu są dwa przeciwstawne systemy myślenia. Jeden charakterystyczny dla osoby dojrzałej, racjonalnej zdającej sobie sprawę z ” czasu i jego działania „, oraz drugi poziom niedojrzałego dziecka. Niestety najczęściej ten drugi objawia się w zachowaniu np. spóźnianie się, niedotrzymywanie terminów, prokrastynacja, itp.
Owa „niedojrzałość czasowa” ma swoje konsekwencja dla przyszłości. Osoby z ADD często sprawiają wrażenie jakby żyły tylko tu i teraz bez uwzględnienia przyszłości. Jakby nie zdawały sobie sprawy z tego, że ich działanie lub jego brak wpływa na ich przyszłość, potrzeby, obowiązki, relacje. Koncentrują się bowiem głównie na celach krótkoterminowych. Często działają niczym małe dzieci nieświadomi konsekwencji przyszłości.
Zespół deficytu uwagi – dysocjacja
Dysocjacja to nasza naturalna umiejętność radzenia sobie w sytuacjach poważnych i trudnych. Jest mechanizmem obronnym przed bólem, a jednocześnie ma zapewnić przeżycie jednostce. Są dwa warunki konieczne aby nastąpiła dysocjacja : silny stres i bezradność. Jednak u osób z ADD t zbyt często dochodzi do dysocjacji. Doszło do tego, gdyż dziecko nabyło niezdrową formę radzenia sobie z sytuacjami trudnymi w obliczu doświadczenia, dużego bólu emocjonalnego połączonego z poczuciem bezradności. Jeśli zdarzenia w życiu dziecka są epizodyczne, nie przyczynią się do ugruntowania się dysocjacji. Ale jeśli dziecko będzie narażone stale na ból psychiczny, który może wynikać chociażby z rozłąki z matką, istniej duże prawdopodobieństwo funkcjonowania umysłu w taki sposób również w dorosłym życiu.
Co ważne taki sposób reakcji naszego mózgu może się uaktywniać nawet pod wpływem niewielkiego bodźca, czy nawet w wyniku wspomnień. Pamiętać bowiem powinniśmy, iż dysocjacji pojawia się poza naszą świadomą wolą. Jest to mechanizm ugruntowany na poziomie neurologicznym, który uruchamia się niezależnie od świadomości.
Zespół deficytu uwagi – nieuwaga
Umiejętność zachowania uwagi, skupienia na czynności, wypowiedzi itd., jest nabyta. Nikt bowiem nie rodzi się z taką umiejętnością, wymaga ona wyćwiczenia, podobnie jak chodzenie czy mówienie. Znany badacz Kurt Fischer uważa, że umiejętność zachowania uwagi nie jest cechą charakterystyczną osoby, czy kontekstu, ale osoby w kontekście. A więc umiejętność skupienia uwagi nie jest cechą dziecka, lecz efektem relacji jaka zachodzi pomiędzy dzieckiem, a jego otoczeniem. O naszej zdolności do skupienia uwagi, decyduje bowiem odpowiedni poziom pobudzenia mózgu. Ważne jest to, aby ten poziom był odpowiednio wysoki, ale zbyt silne pobudzenie nie jest dobre, gdyż powoduje napięcie i niepokój.
Dlatego dzieci, jak też dorośli z ADD czasami mogą być zbyt silnie pobudzeni, albo przeciwnie niedostatecznie. Gdy osoba jest zbyt mało pobudzona na poziomie mózgu ma problem aby rozpocząć działanie, pracę. A w przeciwnym przypadku nadmiernego pobudzenia osoba ma problem aby skupić się na zadaniu. Na pobudzenie mózgu niewątpliwie duży wpływ ma stan emocjonalny.
Skutki nie należytego pobudzenia mózgu w ADD
Będąc pod wpływem emocji, głównie stresu np. lęku, strachu, osoba może zareagować w zupełnie niezrozumiały dla nas sposób. Na przykład narzekając na zmęczenie, może nawet doświadczać senności, ziewać. Przez otoczenie takie zachowanie zostanie zinterpretowana jako przejaw znudzenia czy nawet ignorowania. Dzieje się tak dlatego, iż w tym momencie uruchamia się nieświadomy mechanizm obronny powiązany z odłączeniem się od bolesnych doświadczeń. Taki nieświadomy mechanizm pojawia się jednak nie tylko w obliczu poważnego, trudnego doświadczenia. Z czasem zaczyna on pojawiać się w sytuacjach, które nie zawierają silnego bodźca, pojawia się reakcja nawykowa.
Inną formą reakcji na stres jest nadmierne pobudzenie ciała migdałowatego. Co wywołuje sile poczucie niepokoju i w rezultacie pobudzenie na poziomie fizycznym. Równocześnie wszystkie inne bodźce są blokowane. Osoba będąca w takim stanie nie potrafi się skoncentrować na niczym, a zwłaszcza na zadaniu do wykonania. Nadmierne pobudzenie może objawiać się ruchliwością, osoby będące w takim stanie mówią często, iż są „oszołomione”.
Odpowiednie pobudzenie mózgu do aktywności jest tylko jednym z elementów uwagi. Duży wpływ na uwagę mają także motywacja osoby, jej priorytety w życiu czy zainteresowanie tematem. Choć uwaga należy do sfery intelektualnej człowieka jest pod bardzo dużym wpływem sfery emocjonalnej.
Zespół deficytu uwagi a huśtawka na strojów
Osoby z zaburzeniem ADD mają dużą trudność w poradzeniu sobie ze stanami napięcia emocjonalnego. Zwykle objawiają się one albo poprzez nadpobudliwość, albo poprzez stan obniżonego pobudzenia. Cechą charakterystyczną jest to, że oba stany uaktywniają się bardzo łatwo, zbyt łatwo. Nadto bardzo często są poza świadomą kontrolą osoby. Co więcej oba stany mogą egzystować jednocześnie, co powoduje rozdrażnienie.
Zespół deficytu uwagi, a nadpobudliwość
Sama nadpobudliwość jest czymś normalnym dla niemowlęcia około 9 – 10 miesiąca życia. Dziecko wykazuje wówczas potrzebę i ochotę poznawania świata. Jest zwykle bardzo ruchliwe, zainteresowane otoczeniem. Na tym etapie dziecko odkrywa świat, bada go i poznaje swoimi zmysłami, dlatego dotyka, wkłada rączki w różne miejsca, usiłuje coś wziąć do buzi, smakuje itd. Dziecko wykazuje duże pobudzenie podczas którego w mózgu tworzą się połączenia nerwowe. Jednak jeśli dziecko w tym okresie doświadczy stresu, np. wynikającego z nieodpowiedniej reakcji opiekunów, faza nadpobudliwości utrzymuje się. Zamiast trwać kilka miesięcy zmienia się w stan w którym dziecko się zatrzymuje, blokuje na etapie nadpobudliwości. Dlatego nadpobudliwość staje się często reakcją dorosłej osoby na doświadczanie silnego niepokoju wewnętrznego.
Zespół deficytu uwagi a apatia, wstyd
Eksploracja świata przez malucha nie może trwać jednak zbyt długo i w pełni. Na pewnym etapie pojawia się konieczność ograniczenia jego wolności poprzez postawienie granicy. Takiej której przekraczać dziecku nie wolno, chociażby dlatego, że zagraża to jego bezpieczeństwu. Dziecko uczy się owych granic na podstawie reakcji rodziców na jego zachowanie. Głównym elementem komunikatów jakie dziecko uzyskuje od rodziców są nie tylko komunikaty werbalne, ale przede wszystkim poza werbalne. Na przykład odpowiedni ton głosu, wyraz twarzy rodzica, mowa ciała – przeczące kręcenie głową. Po odebraniu takiego komunikatu malec zwykle przechodzi od stanu aktywności do stanu bezczynności. Na poziomie emocji rodzi się wstyd. Generalnie jest to normalny i zgodny z biologicznymi uwarunkowaniami proces.
Jednak wstyd staje się uciążliwy dla dziecka gdy reakcja rodzica jest zbyt gwałtowna. A nadto gdy po postawieniu granicy i jej wyrażeniu, nie dochodzi do ponownego nawiązania więzi z dzieckiem w postaci ciepłego kontaktu emocjonalnego np. przytulenia. Co może wynikać na przykład ze stanu emocjonalnego rodzica, który sam jest zestresowany z jakiegoś powodu. Dziecko jednak nie wiedząc o tym odczytuje wycofanie się rodzica jako porażkę, swoją porażkę. Bowiem reakcję rodzica dziecko łączy bezpośrednio ze swoim własnym zachowaniem. Kiedy dziecko doświadcza wielokrotnie takiego stanu, w jego umyśle tworzy się przekonanie, o wielu niepowodzeniach i słusznej krytyce z powodu błędów. Dziecko staje się apatyczne i niechętne do wysiłku.
U dorosłych osób wskutek kolejnych doświadczeń życiowych stan ten z czasem się pogłębia. Poczucie dyskomfortu nasila się gdy pod wpływem bodźców, umysł ponownie odtwarza zakodowane z okresu niemowlęctwa reakcje związane z poczuciem emocjonalnej samotności. Umysł albo ucieka szukając czegoś ” w zamian” na przykład jakiegoś pomysłu, marzenia, wspomnienia rozmowy, muzyki, lektury itp. Jeśli jednak z jakiegoś powodu te środki zaradcze nie pomagają pojawia się silny niepokój lub niechęć do własnego stanu, umysłu nazywany nudą.
Zespół deficytu uwagi, a nadwrażliwość emocjonalna
Osoby z zespołem deficytu uwagi są nadwrażliwe emocjonalnie. Dlatego też ich reakcje często budzą zdziwienie, a nawet niezadowolenie otoczenia. U osób nadwrażliwych emocjonalnie stosunkowo łagodny bodziec może wywołać bardzo silną reakcję emocjonalną. Znacznie silniejszą niż u innej osoby. Nadwrażliwość jest wrodzonym temperamentem danej osoby. Środowisko zewnętrzne często jednak przyczynia się do pogłębienia tego stanu. Osoby z ADD są często wyjątkowo delikatne w odbiorze bodźców i ich wpływu na stan psychiczny. Wrażliwe dzieci są uważane często za trudne. Przede wszystkim dlatego, że ich opiekunowie mają spory problem ze zrozumieniem ich wrażliwości. Dlatego, że metody wychowawcze stosowane z powodzeniem wobec innych dzieci nie odnoszą zamierzonego skutku wobec dziecka wrażliwego. Należy wyraźnie podkreślić, iż nadwrażliwość wynika z budowy układu nerwowego, w szczególności nerwu błędnego, a nie z woli czy wyboru osoby. Nie da się zatem „wyłączyć” nadwrażliwości na żądanie, czego często oczekują osoby z otoczenia zupełnie nie rozumiejąc przyczyny takiego stanu rzeczy. Nadwrażliwość emocjonalna daje znać o sobie także na poziomie ciała fizycznego. Do typowych jej objawów należą między innymi : bóle brzucha, częste przeziębienia, infekcje górnych dróg oddechowych, egzema, alergie.
Zespół deficytu uwagi a bunt
Paradoksalnie osoby zmagające się z zespołem deficytu uwagi, będące nadwrażliwe, często przejawiają wysoki poziom buntu. Skrajne, a nawet sprzeczne postawy, a więc nadwrażliwość jako reakcja na bodźce zewnętrzne z jednej strony i duży poziom buntu powodują, niemałe zamieszanie w odbiorze takiej osoby przez otoczenie. Dzieci z ADD uważane są za buntownicze, uparte, krnąbrne, bezczelne, rozpieszczone itd. Powszechnie mówi się o takich dzieciach, że są samowolne i rozwydrzone. Nic bardziej mylnego! Bunt który przejawiają dzieci z ADD postał jako reakcja na coś, na środowisko zewnętrzne, otoczenie. Jest to postawa opozycyjna będąca odpowiedzią na to co doświadcza. Nie ma jednak w tej postawie, ani ułamka samowoli wprost przeciwnie jest ona przejawem braku woli. Przeciwwola bo tak określana jest ta reakcja na otoczenie, jest rodzajem oporu jednostki. Często stanowi automatyczny, odruchowy, bezrefleksyjny sprzeciw wobec woli danej osoby. Jest przejawem strachu przed byciem kontrolowanym.
Kiedy pojawia się przeciwwola?
Przeciwwola rodzi się wtedy gdy dziecko, często nieświadomie wie, że rodzic oczekuje od niego na przykład określonego zachowania. Pojawia się nie tylko wówczas gdy dziecko nie chce czegoś zrobić, ale także wtedy gdy chce zrobić coś inaczej, mniej, lub samodzielnie itp. Powstaje wówczas na poziomie emocji gniew. Samo założenie funkcjonowania tego mechanizmu jest użyteczne i potrzebne dla kształtowania się jednostki. Przeciwwola ma bowiem umożliwić dziecku rozwój własnej motywacji, preferencji i poczucia własnej tożsamości, wręcz oderwania się od rodziców. Zasada jest bowiem taka, iż aby ustalić czego chcemy, musimy w pierwszej kolejności ustalić czego nie chcemy. Jednak z czasem reakcje te przybierają postać zautomatyzowaną, odruchową, wręcz bezrefleksyjną. Jak na przykład reakcja na pędzący na nas samochód – ucieczka. Dochodzi do tego gdyż osoby z ADD nie są wstanie oddzielić impulsu od działania. Zwłaszcza, iż w przypadku osób z ADD, a nadto nadwrażliwych, bunt wynika z niedorozwoju jednostki pod kątem psychologicznym. Można wręcz powiedzieć, iż osoba zatrzymania się na pewnym etapie rozwoju. Skutkiem czego, jej własna dojrzała i świadoma wola nie rozwinęła się.
Przeciwiwola u osoby dorosłej
Brak dojrzałej woli skutkuje problemami w życiu dorosłym. Często bunt rodzi się tak samo często jak w okresie dzieciństwa i towarzyszą mu sformułowania typu: ” Nie chcę”, ” Nie zmusisz mnie”. W życiu dorosłych ludzi może to rodzić komplikacje w sferze zawodowej gdy trzeba podporządkować się szefowi, ale także w życiu prywatnym. Mogą to być zarówno postawy buntownicze, czy konfrontacyjne, jak też bierne mylone z lenistwem, a nawet sabotujące. Charakterystyczne dla tego rodzaju postępowania jest sztywność reakcji. Dla osób z ADD świat jest bowiem czarno-biały. Partner, partnerka, mąż, żona są albo dobrzy, albo źli. Jeśli w danym momencie pojawi się nieświadoma niechęć do wykonania na przykład danej czynności, a więc ujawni się przeciwwola, podsycana gniewem osoba może zareagować wręcz z furią jak wobec najgorszego wroga. Często takie reakcje przebiegają w sposób zautomatyzowany, bez zastanowienia się. Niekiedy sama prośba niezależnie od sposobu wyrażenia budzi od razu bunt.
Zespół deficytu uwagi, przyczyna
Samoregulacja
ADD czyli zespół deficytu uwagi to niewątpliwie zaburzenie funkcjonowania mechanizmów neurofizjologicznych. Najczęściej rozpoznawalne zaburzenia jak: łatwość dekoncentracji, hiperaktywność, apatia, słaba kontrola odruchów, bunt świadczą o słabo wykształconej u jednostki samoregulacji. Samoregulacja czyli zdolność kontrolowania własnych myśli, emocji i zachowań dla osiągnięcia zamierzonego celu. Obejmuje ona umiejętność monitorowania własnych reakcji, planowania działań i dostosowywania się do zmieniających się warunków. Samoregulacja jest kluczowa dla efektywnego zarządzania sobą w różnych sytuacjach życiowych. Jest ona odrębnym procesem rozwojowym w życiu człowieka od dzieciństwa poprzez dojrzewanie, aż do dorosłości. Jako ludzie przychodzimy na świat bez umiejętności samoregulacji zarówno emocji jaki i działań. Samoregulacja powstaje wskutek tego, iż pewne ośrodki w mózgu muszą się we właściwy sposób rozwinąć. Nadto muszą one utworzyć połączenia z innymi ważnymi ośrodkami. Aby to nastąpiło, konieczne jest stworzenie odpowiednich warunków do rozwoju. Tak więc środowisko i to co nas otacza w wieku zwłaszcza dziecięcym ma największy wpływ na umiejętność samoregulacji. Zespół deficytu uwagi można powiedzieć, iż obrazuje zahamowanie rozwoju dziecka na jakimś etapie. Skutkiem czego jest brak umiejętności samoregulacji w późniejszym życiu.
Zespół deficytu uwagi a dostrojenie i przywiązanie
Obszary mózgu odpowiedzialne za samoregulację oraz uwagę, rozwijają się pod wpływem emocjonalnej interakcji dziecka z osobą ważną, najczęściej matką. Wykazano, iż stan emocjonalny matki ma bardzo duży wpływ na rozwój niektórych obszarów w mózgu dziecka. W szczególności najistotniejsze znaczenie ma więź łącząca matkę z dzieckiem oraz dostrojenie. We wczesnym okresie tuż po narodzinach komunikacja pomiędzy matką a dzieckiem ma charakter nieświadomy. Prawa półkula mózgu matki, w której powstają nieświadome emocje matki, programuje prawą półkulę dziecka. Niemowlę otrzymuje i odbiera komunikaty na poziomie emocjonalnym. Dlatego decydujące znaczenie ma ton głosu matki, jej dotyk, spojrzenie, które odzwierciedlają jej stan emocjonalny. Wszystko to co w sposób negatywny wpływa na stan emocjonalny matki, może zakłócić prawidłowy rozwój ośrodków nerwowych w mózgu dziecka, w szczególności części odpowiedzialnej za regulowanie emocji i uwagę. Ogromne znaczenie w tym procesie mają oczy które są „przedłużeniem mózgu”. Dlatego oczy matki przekazują jej stan emocjonalny.
Dostrojenie element przywiązania
Sam wzrok, nawet uśmiechniętej i zadowolonej matki jest jednak nie wystarczy. Drugim koniecznym warunkiem jest dostrojenie. A więc reakcja matki na stan psychiczny dziecka. Dziecko „odczytuje” bowiem sygnały płynące od matki, a matka na nie odpowiada. Jest to rodzaj współdzielenia przestrzeni emocjonalnej. Jeśli dojdzie w tym obszarze do zakłóceń na przykład z powodu stresu jaki przeżywa matka będzie to miało ogromny wpływ na rozwój dziecka. Wykazano, iż niemowlęta których matki były zestresowane będą dorastać i zmagać się z poczuciem osamotnienia i przeświadczeniem, że nie mogą podzielić się swoimi odczuciami. Dostrojenie to jeden z elementów przywiązania czyli potrzeby bliskości. Braku upragnionego kontaktu międzyludzkiego, pozostawiający pustkę emocjonalną, zapoczątkowany w okresie niemowlęctwa jako dorośli usiłujemy niekiedy rozwiązać w inny sposób poprzez uzależnienie, pracoholizm, zakupoholizm itd.
Wpływ emocji na system nerwowy
Prawa półkula mózgu odpowiedzialna jest za emocjonalną interpretację komunikatów. Dokonuje tego poprzez analizę na poziomie nieświadomym mowy ciała drugiej osoby, ruchu gałek ocznych, czy tonu głosu. Co więcej, ta część mózgu rejestruje i przechowuje emocjonalne skutki i wspomnienia różnych doświadczeń. Zwłaszcza tych z wczesnego okresu naszego życia, niemowlęctwa. Te wspomnienia zapisane w prawej półkuli naszego mózgu, pierwszych kontaktów dziecka z opiekunem staje się w przyszłości modelem na podstawie którego powstają i kształtują się późniejsze reakcje i interakcje. Następuje tzw. programowanie, które będzie w przyszłości odtwarzane, o ile go świadomie nie rozpoznamy i nie zmienimy. Interakcje emocjonalne mają ogromny wpływ na komórki nerwowe w naszym mózgu. Powodują bowiem albo ich wzrost, albo zahamowanie. W bardzo dużym uproszczeniu można powiedzieć, iż kiedy niemowlę jest szczęśliwe wydzielają się w jego organizmie endorfiny, hormony szczęścia, co sprzyja wzrostowi komórek nerwowych. I na odwrót przewlekły stres powoduje wydzielanie się w dużej ilości kortyzolu który hamuje wzrost komórek nerwowych. Emocje wpływają więc na uwalnianie się substancji chemicznych w mózgu. Dlatego wczesne interakcje niemowlęcia z matką wpływają na kształtowanie się struktur w naszym mózgu.
Droga do zmiany
Choć droga do samorozwoju nie jest niekiedy łatwa, warto podjąć to wyzwanie. W pierwszej kolejności warto skorzystać z technik samopomocowych takich jak : relaksacja, medytacja, techniki oddechowe, ruch fizyczny, joga, Qi gong, Tai Chi. Techniki te mają na celu przede wszystkim uspokojenie umysłu w przypadku nadaktywności, jak też zrównoważenie pewnych ośrodków w mózgu. Powodują przede wszystkim wyrównanie stanu emocjonalnego gdyż wpływają na ciało migdałowate powodując jego wyciszenie i uspokojenie. Powodują uwolnienie endorfin oraz dostarczają niezbędną naszemu mózgowi dopaminę.
Kolejnym krokiem na drodze do uzdrowienia jest skorzystanie z fachowej pomocy. W szczególności polecana jest psychoterapia gdyż dzięki obecności terapeuty znacznie łatwiej jest uświadomić sobie własne uwarunkowania. Nadto techniki takiej jak praca z wyobraźnią w ramach pracy z wewnętrznym dzieckiem, uwalnianie bolesnych wspomnień emocjonalnych i również tych nieświadomych z przeszłości, jak też hipnoza czy Silva pomogą skutecznie polepszyć nasze samopoczucie.
Wbrew częstemu i niewłaściwemu przekonaniu, zaburzenie ADD, nie musi ograniczać naszego rozwoju, jak też sukcesu. Świadczą o tym życie i twórczość wybitnych osobowości takich jak chociażby Mozart, Einstein czy Edison.
Pamiętać jednak należy iż nie ma jednej „cudownej” metody czy techniki w pracy z osobami dotkniętym ADD. Praca z terapeutą wspiera nasz rozwój, ale konieczny jest wysiłek własny.
Przeczytaj także:
Dojrzałość emocjonalna, jak ją osiągnąć?
Strategie radzenia sobie z zaniedbaniem emocjonalnym i jego konsekwencje.
Emocjonalne zaniedbanie, jego wpływ na nasze dorosłe życie?
Jak style przywiązania wpływają na nasze relacje w dorosłym życiu?